Amerika Birleşik Devletleri ‘Halka Açık Şirket Muhasebe Gözetim Kurulu’ (Public Company Accounting Oversight Board-PCAOB), yatırımcılara yönelik özel amaçlı satın alma şirketleri (special purpose acquisition companies; SPACs) kaynaklı riskler hakkında bir rapor yayınladı. Halka Açık Şirket Muhasebe Gözetim Kurulu’nun bu raporunda, özellikle, 2020-2022 döneminde özel amaçlı satın alma şirketleri mahreçli halka arzlara veya özel amaçlı satın alma şirketleri dışındaki birleşme işlemlerine yönelik yapılan 100’den fazla denetimden, yaygın muhasebe eksiklikleri ile Halka Açık Şirket Muhasebe Gözetim Kurulu standartlarına veya kurallarına uyulmadığına dair yaygın örnekler elde edilmiştir.
1) Muhasebe eksiklikleri (accounting deficiencies): Muhasebe eksiklikleri, denetçilerin aşağıdakileri yapmamasından oluşuyordu:
- Kontrol sahiplerinin maddi olmayan duran varlıkları değerlemek için kullanılan ileriye dönük finansal bilgi varsayımlarının makullüğünü değerlendirmek için uyguladıkları prosedürlerin yanı sıra takip edilecek kalemleri belirleme prosedürleri ve bu kalemlerin uygun bir şekilde çözülüp çözülmediğini belirleme prosedürlerinin değerlendirilmesi ve
- Kontrol sahiplerinin transfer edilen bedelin uygun olup olmadığını ve hariç tutulan kalemlerin ayrı işlemler olarak muhasebeleştirilmesinin gerekip gerekmediğini değerlendirmek için uyguladığı inceleme prosedürlerinin değerlendirilmesi.
2) Halka Açık Şirket Muhasebe Gözetim Kurulu standartlarına uyumsuzluk (noncompliance with the Public Company Accounting Oversight Board standards): Burada Halka Açık Şirket Muhasebe Gözetim Kurulu, sözleşme ekiplerinin şunları yapmadığını tespit etti:
- Denetim sırasında önemli bir zayıflığın belirlendiğini denetim komitesine yazılı olarak bildirmek;
- Halka açık şirketin denetim komitesine, kritik muhasebe politikaları ve uygulamalarına ilişkin değerlendirmesini ve halka açık şirketin gerekli raporlamasında açıklanan kritik muhasebe tahminlerine ilişkin sonuçlarını bildirmek (örneğin: (a) devralmanın ters edinim olarak muhasebeleştirilmesi veya (b) varlıkların faydalı ömürleri ve vergi alacağı sözleşmesi yükümlülüğünü hesaplamak için kullanılan girdiler) ve
- Denetim komitesi ile denetim sözleşmesinin şartları hakkında bir anlayış oluşturmak, bu anlayışı bir sözleşme mektubuna kaydetmek ve sözleşme yazısını denetim komitesine sağlamak.
Mezkûr rapordan çıkarılan önemli noktalar da şunlardır:
- Gerekli mesleki özeni ve mesleki şüpheciliği göstermemek,
- Mali tablo sunumunun ve açıklamalarının GAAP’a (Generally Accepted Accounting Principles/Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri) uygun olup olmadığını değerlendirmek,
- Halka açık şirketin muhasebe tahminlerini geliştirme süreçlerini anlamak ve
- Denetçi bağımsızlığının bozulmasını önlemek için halka açık şirketin veya denetçinin koşullarındaki değişikliklere karşı uyanık kalmak.
Özel amaçlı satın alma şirketi işlemleri bu yıl azalırken, Halka Açık Şirket Muhasebe Gözetim Kurulu denetçileri, bu hususları 2023 yılı öncelikler listesine dâhil etmiştir. Bu nedenle özel amaçlı satın alma şirketi denetimleri devam edecektir.
