|
Kurtuluş Savaşı şehitlerine… |
Son günlerde medyada, bazı ülkelerin kripto varlıklar ile ilgili yasalar çıkaracakları, kripto varlıkları ve/veya kripto para madenciliğini yasaklayacakları ya da anılan varlıkları vergilendireceklerine dair haberler yer almaktadır.
Açık kaynaklardan elde edilen elektronik bilgilerden yapılan aşağıdaki derlemede, muhtelif ülkelerin kripto varlıklara ilişkin vergilendirme rejimleri, araştırmacılara yardımcı olunmasını teminen gerçek kişi ve şirket/kurum yükümlüsü ayrımı ve vergi tekniği gözetilmeksizin verilmektedir.
- Almanya
Almanya’da, gerçek kişilerde bir takvim yılında özel satış işlemlerinden elde edilen toplam kârın 600,-Avrodan (676,-Amerikan doları) az olması durumunda, kripto para birimleri ile ilgili kârlar vergiden istisna olup, bir yıldan fazla tutulan kripto para birimlerinin satışından doğan kazançlar da vergiden müstesnadır. Ancak, bir yıl içinde 600,-Avro ve üzerinde sağlanan kazançlar vergiye tabidir.
- Amerika Birleşik Devletleri
Amerika Birleşik Devletleri’nde kripto satın almak ve satmak vergiye tabi olup, Internal Revenue Service (IRS) kriptoyu para birimi değil mülk olarak tanımlar. Bu varlıklar üzerinde yüzde 0 ila 37 arasında bir vergi söz konusudur.
- Avustralya
Avustralya’da, 12 aydan fazla elde tutulan kripto varlıklara, yüzde 50 oranında sermaye kazancı vergisi indirimi uygulanmaktadır. Sermaye kazancı vergisinde (CGT/capital gains tax) vergiyi doğuran olay, kripto para birimi elden çıkarıldığında (yani ticaret, takas, satış, hediye, mal veya hizmet satın almak için kullanım gibi) oluşur.
- Barbados
Barbados, bir ada ülkesi olarak tam bir vergi cenneti olup, kripto varlık yatırımcıları için çekici vergi yasalarına sahiptir. Ülke, offshore şirketler için elde edilen kârlara %0 ile %5,5 arasında değişen bir vergi oranı uygular ve kâr arttıkça vergi oranı düşer. Bununla birlikte, ülkenin ayrıca Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dâhil birçok ülke ile vergi anlaşmaları bulunur.
- Belarus
Kripto varlık faaliyetlerini yasallaştırmak ve 2023 yılına kadar beş yıl boyunca ilgili vergilerden feragat etmek için 2018 senesinde çıkarılan bir yasayla Belarus, kripto endüstrisinin yeni girişimleri ve tacirleri için çekici duruma gelmiştir.
- Bermuda
Bermuda, kripto para kazançlarını vergilendirmeyen bir ülkedir. Dijital varlıkların özel olarak değerlendirilmediği, ancak kapsamlı bir düşük vergi rejimine sahip olduğu bir vergi cennetidir. Bermuda ada ülkesi de dijital varlıklara veya dijital varlıkları içeren işlemler; gelir, sermaye kazancı, stopaj veya başka vergilere tabi değildir. Ekim 2019’da Bermuda, aynı zamanda USD Coin (USDC) kullanarak vergi, harç ve diğer devlet hizmetleri için ödeme kabul eden ilk ülke olmuştur.
- Birleşik Krallık (İngiltere)
Britanya’da, kripto para birimlerinin elden çıkarılmasıyla doğan sermaye kazancı vergisi oranları, daha yüksek ve ek oranlı vergi mükellefleri için yüzde 20 ve temel oranlı vergi mükellefleri için yüzde 10’dur (ancak bu, toplam vergilendirilebilir gelire, kazancın büyüklüğüne ve kesilen ödeneklere bağlıdır). Sermaye kazançlarında vergiden bağışık tutar 16.610,-Amerikan dolarıdır.
- Cayman Adaları
Cayman Adaları, kripto varlık sermaye kazanç vergileri konusundaki rahat yasaları nedeniyle kripto para girişimleri ve bireyler için çekicidir. Cayman Adaları hükümeti, ülkenin mali düzenleyicisi, Cayman Adaları Para Otoritesi (CIMA) ve Cayman Adaları Blockchain Vakfı gibi endüstri kuruluşları, fintek işletmelerini çekmenin öneminin farkında olup, kolaylaştırıcı düzenlemeler getirerek yerel sektörün büyümesine önemli ölçüde katkıda bulundular.
- El Salvador
El Salvador’da kripto varlıkları yasal hale hale getirmek için bir yasanın çıkarılmasının ardından, ülkenin yabancı yatırımcıları Bitcoin kazançları üzerinden vergi ödemekten muaf tutacağı bildirilmiştir.
- Finlandiya
Finlandiya Sanal Para Birimi Sağlayıcıları Yasasında sanal para biriminin tanımı şöyledir:
“Bu Yasanın amaçları doğrultusunda, sanal para birimi teriminin anlamı, bilgisayar kodlu dijital formattaki bir değeri ifade eder.
- Hiçbir merkez bankası veya başka bir kamu otoritesinin ihraççı olmadığı ve bir ödeme aracı olarak yasal ödeme aracı olmayan;
- Bir kişinin bir yükümlülüğü yerine getirebileceği, yani yükümlülüğü ödeyebileceği ve
- Elektronik olarak aktarılabilir, elektronik olarak kaydedilebilir ve elektronik olarak değiş tokuş edilebilir.”
Bir Yüksek İdare Mahkemesi kararına göre, sanal para birimlerinin doğru muamelesi, varlık olmalarıdır. Bu, sermaye kazançlarına ilişkin vergi kurallarının kripto varlıklar için de geçerli olduğu anlamına gelir.
- Guatemala (Antigua)
Guatemala’da, 2020’de Dijital Varlıklar Yasası çıkarılmış olup, sermaye kazançları, gelir ve servet vergileri konusunda, kripto işletmeleri ve bireyler için popüler bir yer konumundadır.
- Hindistan
Hindistan sonunda kripto vergi rejimini tanıtmış ve 2022 Bütçesinde, dijital sanal varlıklardan veya kripto varlıklardan elde edilen gelirin %30’unun sabit bir şekilde vergilendirileceği konusunda muhafazakar bir tavır alınmıştır.
- Hollanda
Hollanda’da bireylerin gelirleri, sağlanan gelirin türüne bağlı olarak çeşitli oran ve yöntemler kullanılarak vergilendirilir. Ülkede, kripto para işlemlerinden sağlanan gelirler yüzde 31 oranında vergiye tabidir.
- Hong Kong
Hong Kong, bir ülkeden ziyade “özel bir idari bölge” (SAR/special administrative region) statüsünde olmanın yanında, kripto varlık vergilendirme yasalarına sahip bir finans merkezidir. Hong Kong’da uzun vadeli yatırım olarak satın alınan ve elde tutulan dijital varlıklar herhangi bir vergiye tabi olmayıp, sermaye kazancı vergisi de uygulanmaz. Bununla birlikte, kârlar üzerinden alınan gelir vergisi, kripto varlıkları “normal bir iş akışı” biçiminde ticari olarak alıp satan kuruluşlara veya bireylere (%17 vergi üst sınırı) uygulanır.
- İsviçre
İsviçre, gevşek vergi ve güçlü gizlilik yasaları nedeniyle en iyi bilinen küresel vergi cenneti olup, bu nedenle hem ABD hem de Avrupa Birliği’nden düzenleyicilerin baskısı altındadır. Denize kıyısı olmayan bu Avrupa ülkesi, uzun süredir varlıklı bireylerin düşük vergi ödemesine izin vermekte, örneğin, bireylerden değil, yalnızca hanelerden vergi almaktadır. Kripto varlık işlemleri, geleneksel işlemlerle aynı şekilde ele alınır ve İsviçre Federal Vergi İdaresi, tüm bireylerin kripto varlık ticareti kârlarını ve zararlarını vergi raporlamasından istisna olarak değerlendirir. Ancak kripto şirketlerinin kârlarını bildirmesi gerekir ve vergilendirilir. İsviçre’nin son derece elverişli kripto varlık vergilendirme politikası, hem paravan şirketlerin hem de birkaç kripto varlık vakfının ülkede kendilerini kurmasının ana nedenlerinden biridir.
- İtalya
İtalya’da, 58.232,-Amerikan dolarından (51.645,-Avro) daha fazla bir tutarda kripto varlık satışından elde edilen kazancın yalnızca bir kısmı vergilendirilir.
- Kanada
Kanada’da, bir işletmeden elde edilen gelirin tamamı vergilendirilirken, sermaye kazançlarının yalnızca yüzde 50’si vergilendirilir.
- Malta
Malta, küçük ada ülkesi olarak kripto yatırımcıları ve işletmeleri için çekici bir destinasyon olup, halk arasında “blockchain adası” olarak bilinir. Ülke, uzun süredir elde tutulan kripto paralara sermaye kazancı vergisi dayatmamaktadır. Buna karşılık, kripto ticareti yapanlar, kripto ticareti hisse senetlerine benzer şekilde vergilendirildiğinden, kripto tacirleri aynı faydadan yararlanamazlar. Kripto varlık ticareti, %35’lik bir vergiye tabidir.
- Malezya
Malezya’da, dijital para birimleri yasal bir varlık olarak görülmemekte ve kripto para işlemleri vergilendirilmemekte olup, dijital varlıklar da sermaye kazancı vergisinden istisnadır.
- Slovenya
Slovenya, potansiyel olarak gevşek bir vergi rejimine sahiptir. Ülke, “kalıcı ticari faaliyet” olarak kabul edilenlerin dışında kalan kripto para ticaretini vergilendirmez. Ancak bunun dezavantajı, “kalıcı bir ticari faaliyet” tanımlamak için net bir çerçevenin olmamasıdır. Kripto para yatırımcıları, vergi ödemekten tamamen muaf tutulup tutulamayacaklarını bilemeyebilirler, ancak muaf tutulurlarsa, kripto varlık işlemlerinde %0 vergi oranından yararlanabilirler. Kısacası, Slovenya’da, kripto para vergi sistemi kapsamında bireyler ve işletmeler ayrı ayrı ele alınmakta olup, kripto varlık satıldığında bireylerden sermaye kazancı vergisi alınmaz ve kazançlar gelir olarak kabul edilmez; ancak, kripto para birimleri veya madencilik yoluyla ödeme alan şirketlerin kurumlar vergisi ödemesi gerekir. Coin ihraçları (ICOs/Initial Coin Offerings) sırasında token dağıtımı, %50’ye varan vergi oranlarına tabidir.
- Portekiz
Portekiz, kripto tacirlerinin favori ülkelerindendir. Bu Avrupa ülkesi 2018’de kripto para tacirlerinin gelir vergisinden muaf olduğuna karar vermiştir (aksi takdirde %28 oranında vergi vardı). Bu muafiyet yalnızca bireyler için geçerli olup, kripto ödemelerini kabul eden işletmeler hâlâ gelir vergisi ödemekle yükümlüdür.
- Porto Riko
Porto Riko, esasen Amerika Birleşik Devletleri’nin bir bölgesi olup, federal gelir vergileri söz konusu olduğunda yabancı bir ülke olarak kabul edilir. Porto Riko’da rahat vergi kanunları vardır. İşletmeler adaya taşındıktan sonra elde ettikleri varlıklar üzerinden sermaye kazancı ödemek zorunda değildir. Uygun yatırımcılar, kripto kazançları üzerinden sıfır vergi ödeyebilirler.
- Singapur
Birçok işletme ve gerçek kişi/birey, oldukça gelişmiş finansal sistemi ve uygun vergi mevzuatı ve oranlarından etkilendikleri için Singapur’a taşınırlar. Singapur bu tür bir vergiyi hiç uygulamadığından, kripto varlıklarını uzun vadeli bir yatırım olarak elinde bulunduran bireyler ve işletmeler, sermaye kazancı vergisi ödemek zorunda değildir. Bununla birlikte, kripto ticaretine odaklanan veya dijital varlıkları bir ödeme şekli olarak kabul eden şirketler, gelir vergisi ödemekle yükümlüdür. 2020’de Singapur Vergi İdaresi, kısa vadeli ticari kazançların vergiye tabi olduğunu açıklayan kısa bir kripto vergisi kılavuzu da yayınlamıştır. Kısaca, Singapur’da sermaye kazancı vergisi yoktur, bu itibarla kripto para birimine sahip olan bireyler veya şirketler vergiden sorumlu değildir. Ancak Singapur merkezli şirketlerin, ana faaliyet konuları kripto para ticaretiyse veya ödeme olarak kripto para birimini kabul ediyorlarsa, bu kazançlarından ötürü gelir vergisine tabidirler.
Bu derlemede yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.
